Διάλεξη “Βενετία και Κρήτη – Η πόλη της Σητείας στην περίοδο της βενετοκρατίας” στο Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας και τον πολωνικό “Σύλλογο Φίλων της Ελλάδας” (28/5/2011)

Διάλεξη με θέμα «Βενετία και Κρήτη – Η πόλη της Σητείας στην περίοδο της βενετοκρατίας» έδωσε η προϊσταμένη του Γραφείου Τύπου, Μαρία Μονδέλου, στις 28 Μαίου στο Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας.
Την διάλεξη διοργάνωσαν από κοινού το Ινστιτούτο Διεπιστημονικών Σπουδών (Institute of Interdisciplinary Studies) “Artes Liberales” του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας (όπου υπάγεται το τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας) και ο πολωνικός «Σύλλογος Φίλων της Ελλάδας».
Η διάλεξη απευθυνόταν στους φοιτητές Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Βαρσοβίας, και κυρίως σε φιλέλληνες, μέλη του «Συλλόγου Φίλων της Ελλάδας». Παρευρέθησαν και λέκτορες ελληνικής γλώσσας και νεοελληνικής φιλολογίας του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, καθώς και του Πανεπιστημίου του Πόζναν, αλλά και καθηγητές άλλων Σχολών του Πανεπιστημίου Βαρσοβίας.
Ως προς το περιεχόμενο της διάλεξης, σημειώνουμε ότι παρουσιάστηκαν αρχικά τα σημαντικότερα ορόσημα των μακραίωνων ελληνο-βενετικών σχέσεων και έγινε αναφορά σε όψεις της ιστορίας της βενετοκρατίας στον ελληνικό χώρο και στα χαρακτηριστικά της βενετικής κυριαρχίας. Επισημάνθηκαν  συμπεράσματα των σύγχρονων ερευνών, οι οποίες αποδεικνύουν την ύπαρξη ενός κοινού ελληνο-βενετικού πολιτισμού, καρπού της δυτικής και της βυζαντινής παράδοσης.
Αναλύθηκαν τα κύρια γνωρίσματα της ιστορίας μίας από τις σημαντικότερες βενετικές κτήσεις, της Κρήτης, καθώς και τα χαρακτηριστικά των τεσσάρων μεγαλύτερων πόλεων  (Χάνδακας, Χανιά, Ρέθυμνο, Σητεία). Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη λεγόμενη «Κρητική Αναγέννηση» και σε επιτεύγματα του βενετο-κρητικού πολιτισμού της ύστερης περιόδου (με ενδεικτικά παραδείγματα  από την λογοτεχνία, την ποίηση, την ζωγραφική, την αρχιτεκτονική).
Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν συνοπτικά τα κυριότερα χαρακτηριστικά της βενετικής κυριαρχίας στη Σητεία (πόλη και ύπαιθρος), κυρίως κατά την ύστερη περίοδο της Βενετοκρατίας (16^ος και 17^ος αι.), οι θεσμοί που εισήγαγε η Βενετία στην πόλη, η κοινωνική διαστρωμάτωση της πόλης και της υπαίθρου, οι κοινωνικές σχέσεις, τα χαρακτηριστικά της οικονομίας, η μορφή της πόλης και ο τρόπος ζωής των κατοίκων.
Ακολούθησε συζήτηση με τους παριστάμενους και δόθηκαν απαντήσεις σε ερωτήσεις τους.

Advertisement

Συνέντευξη ακολούθου τύπου Μαρίας Μονδέλου στην έκδοση “Πολυπολιτισμικές συνομιλίες” του Δήμου Βαρσοβίας

Σε ειδική έκδοση του Δήμου Βαρσοβίας που τιτλοφορείται «Πολυπολιτισμικές συνομιλίες – Εκπαιδευτικός οδηγός», δημοσιεύεται σειρά συνεντεύξεων με εκπροσώπους χωρών και πολιτισμών που διαμένουν και δραστηριοποιούνται στη Βαρσοβία.
Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με αφορμή το «Ευρωπαϊκό Έτος Διαπολιτισμικού Διαλόγου 2008» και εντάσσεται στις πρωτοβουλίες της Βαρσοβίας για την προώθηση της υποψηφιότητάς της ως Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το 2016.
Ο εκπαιδευτικός οδηγός προορίζεται κυρίως για τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης της Βαρσοβίας και περιλαμβάνει συνεντεύξεις εκπροσώπων των χωρών της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ελλάδας, της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας, της Σλοβακίας, της Ουκρανίας, της Λιθουανίας, της Γεωργίας, της Αρμενίας, της Λευκορωσίας, της Τσετσενίας, του Βιετνάμ, καθώς και εκπροσώπων της Βαρσοβίας, των Αφρικανών, των Αράβων, των Αθίγγανων και των Εβραίων.
Στην έκδοση συμπεριλαμβάνεται συνέντευξη της προϊσταμένης του Γραφείου Τύπου Βαρσοβίας, Μαρίας Μονδέλου, στην κοινωνιολόγο Beata Kosakowska, με κυριότερα θέματα τη ζωή ενός ξένου στη Βαρσοβία, τις αντιλήψεις των Πολωνών για την Ελλάδα και τις ελληνο-πολωνικές πολιτιστικές σχέσεις. Τίτλος της συνέντευξης «Τόπος για ζωή, όπου τώρα εξελίσσεται ο πολιτισμός».
Στην εισαγωγή αναφέρεται ότι πρόκειται για «συνάντηση με τη Μαρία Μονδέλου, ακόλουθο τύπου στην Ελληνική Πρεσβεία Βαρσοβίας, υποψήφια διδάκτορα του Ιονίου Πανεπιστημίου» και σημειώνονται βιογραφικά στοιχεία, όπως η άφιξη στη Βαρσοβία στις αρχές φθινοπώρου του 2009 και η παραμονή για πολλά χρόνια στην Ιταλία, αρχικά για σπουδές στη Βενετία και στη συνέχεια, για εργασία ως ακόλουθος τύπου στη Ρώμη.
«Λόγω επαγγέλματος, έπρεπε να μετατεθώ σε άλλη διπλωματική Αρχή. Έκανα μια επιλογή δέκα χωρών, όπου επιθυμούσα να τοποθετηθώ, χωρίς όμως να αναφέρω την Πολωνία. Όταν λοιπόν αποδείχθηκε ότι θα εργάζομαι στη Βαρσοβία, ήταν για μένα μια  έκπληξη. Τώρα δεν μετανιώνω καθόλου που ήρθα εδώ, αλλά πριν από τον ερχομό μου στη Βαρσοβία, τίποτα δεν με συνέδεε με την Πολωνία, δεν είχα εδώ ούτε οικογένεια, ούτε γνωστούς, ελάχιστα γνώριζα για τους κατοίκους της. … Θα ήθελα, για παράδειγμα, να είχα γνωρίσει τον καθηγητή Bronisław Geremek, του οποίου τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα βιβλία ιστορίας ήδη γνώριζα, καθώς ασχολούμαι με την ιστορική έρευνα.Κρίμα που δεν πρόλαβα.
Οι γνώσεις μου για την Πολωνία δεν ήταν ιδιαίτερες. Γνώριζα ορισμένες πτυχές της ιστορίας της, όπως για παράδειγμα ότι τον 16ο και τον 17ο αιώνα η Πολωνία και η  Ελλάδα συνδέονταν με εμπορικές σχέσεις, στη χώρα σας εισάγονταν από την Κρήτη  μεγάλες ποσότητες κρασιού, καθώς εδώ υπήρχε μεγάλη ζήτηση. Γνώριζα, επίσης, για την περίοδο του κομμουνισμού, για το κίνημα Αλληλεγγύη, τον Λεχ Βαλέσα…Και φυσικά την φήμη σας στον κινηματογράφο, που θεωρείται ιδιαίτερα πρωτοποριακός, με εκπροσώπους όπως ο Kieślowski και ο Wajda. Θυμάμαι ότι όταν ο αδελφός μου έμαθε για την μετάθεσή μου στην Πολωνία, είπε με ενθουσιασμό ότι είναι πραγματικά ένας τόπος για να ζήσει  κανείς, καθώς η Πολωνία βρίσκεται στην πολιτιστική πρωτοπορία». 
Σε ερώτημα για τις προσδοκίες πριν από την άφιξη στη Βαρσοβία, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής : «Μπορώ να πω τι ήταν αυτό που σίγουρα δεν περίμενα!. Δεν περίμενα μια τόσο τεράστια ποσότητα χιονιού!… Διαβάζοντας για την Βαρσοβία πριν από τον ερχομό μου, έμαθα ότι είναι μια όμορφη πόλη με πλούσια ιστορία. Και πράγματι, η παλιά πόλη της Βαρσοβίας, Starόwka, είναι πολύ όμορφη. Το γεγονός ότι οι Πολωνοί κατόρθωσαν να ανοικοδομήσουν τόσο το παλαιό ιστορικό κέντρο όσο και την υπόλοιπη πόλη εκ νέου μετά τις  καταστροφές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου προκαλεί πάντοτε τον θαυμασμό μου.  […] Όσο για τις  προσδοκίες μου ως προς τη πολιτιστική ζωή, υπό την ευρεία της έννοια, αντικατοπτρίστηκαν στην πραγματικότητα. …Στη Βαρσοβία εδρεύουν πολλά ινστιτούτα και κέντρα πολιτισμού ξένων χωρών. Το Γραφείο Τύπου  συνεργάζεται με πολλούς οργανισμούς και μπορώ να υποστηρίξω ότι πολλά πραγματοποιούνται σε αυτόν τον τομέα: πολλές συναντήσεις, εκδηλώσεις, διασκέψεις, φεστιβάλ, όλα αυτά χάρη στη συνεργασία μας με άλλες χώρες.
Σε ερώτημα για την εργασία ενός ακολούθου τύπου, σημειώνεται ότι: «Η εργασία αυτή μού επιτρέπει την επαφή με τους ανθρώπους, τον πολιτισμό που δημιουργούν και επιχειρούν να προβάλουν στον κόσμο. Γι` αυτό την αγαπώ τόσο, προσπαθώντας  παράλληλα να την συνδυάσω με άλλες ασχολίες. Στο πλαίσιο της ερευνητικής μου δραστηριότητας στον τομέα της ιστορίας, συνεργάζομαι με το Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας και το Τμήμα Ανατολικών Σπουδών, συχνά προσκαλούμαι να δώσω διαλέξεις στους φοιτητές».

Warsaw East European Conference 2010, 12-15 Ιουλίου – Ελληνική συμμετοχή

Το 7^ο Συνέδριο Ανατολικής Ευρώπης (Warsaw East European Conference 2010) πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία από τις 12 έως τις 15 Ιουλίου.
Θέμα του Διεθνούς Συνεδρίου: «Πού βρισκόμαστε; Πρώην κομμουνιστικές χώρες και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης μετά από 20 χρόνια» και διοργανωτής το Κέντρο Ανατολικο-ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας.
Σκοπός του συνεδρίου, που πραγματοποιείται για έβδομη χρονιά, ήταν η προσπάθεια να δοθεί απάντηση στο ερώτημα: «ποιά είναι η κατάσταση των χωρών του πρώην Ανατολικού μπλοκ, είκοσι σχεδόν χρόνια μετά την ανεξαρτησία τους και τριάντα χρόνια μετά την ίδρυση της “Solidarnosc” στην Πολωνία το 1980;».
Σύμφωνα με το πρόγραμμα του συνεδρίου, επιχειρήθηκε η ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την κοινωνική και πολιτική ζωή, όπως οι αλλαγές στην οικονομία, το νομικό σύστημα, οι διεθνείς σχέσεις, καθώς και η νοοτροπία των κατοίκων, οι μεταβολές στον πολιτισμό, στην καθημερινή ζωή και στις κοινές αντιλήψεις. Το ενδιαφέρον εστιάστηκε, επίσης, σε γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας της περιοχής, τα οποία είχαν καθοριστική επίδραση στη διαμόρφωση της σύγχρονης κατάστασης, τουλάχιστον ως προς τις πιο κυρίαρχες αντιλήψεις.
Η προσέγγιση των πολιτών των έξι χωρών-μελών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στην ΕΕ και η ανταλλαγή εμπειριών που σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις των τοπικών κυβερνήσεων, ήταν μεταξύ των κυριότερων θεμάτων του συνεδρίου, στο οποίο συμμετείχαν 50 επιστήμονες από όλον τον κόσμο και πολιτικοί από την Πολωνία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου, διεξήχθη η Σύνοδος της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, στην οποία συμμετείχαν επίσημες αντιπροσωπείες των έξι χωρών-μελών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Μολδαβία, Ουκρανία και Λευκορωσία), αξιωματούχοι του Πολωνικού Υπουργείου Εξωτερικών και βουλευτές.
Η Σύνοδος πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιουλίου στην Πολωνική Βουλή και είχε ως στόχο την οικοδόμηση μόνιμων σχέσεων ανάμεσα στην Πολωνική Βουλή και τα Κοινοβούλια των έξι χωρών-μελών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης.
Η Ανατολική Εταιρική Σχέση δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Πολωνίας και της Σουηδίας και στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, την Γεωργία, τη Μολδαβία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία. Δεν προσβλέπει στην ένταξη των έξι παραπάνω χωρών στην ΕΕ, αλλά έχει έναν ευρύτερο στόχο, την ενσωμάτωση των χωρών αυτών στην ευρωπαϊκή οικονομία και το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Στο συνέδριο συμμετείχε ο Γεώργιος Κοϊνάς, υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, όπου διδάσκει ελληνική γλώσσα (Σχολή Ανατολικών Γλωσσών του Κέντρου Ανατολικών-Ευρωπαϊκών Σπουδών). Θέμα της ανακοίνωσής του, «Το Ρωσικό Προξενείο στα Χανιά ως τοπική διπλωματική αντιπροσωπεία – Ιστορία και Πολιτική».
Ο ομιλητής αναφέρθηκε στην ίδρυση και τη λειτουργία του Ρωσικού Προξενείου στην Κρήτη στη διάρκεια του 19^ου αιώνα και ανέλυσε την πολιτική του Προξενείου σε σχέση με το Κρητικό Ζήτημα, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, δηλαδή του αυτόνομου κράτους που εγκαθιδρύθηκε υπό την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων, μεταξύ αυτών και η Ρωσία. Η παρουσία των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί αύξησε την επιρροή του Ρωσικού Προξενείου, το οποίο λειτούργησε ως ο συντονιστής των τοπικών Αρχών της αυτόνομης Κρήτης με τους ρώσους στρατιωτικούς αξιωματούχους που έδρευαν στο νησί.

Διάλεξη για την βενετοκρατούμενη Σητεία στο Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας (23/2/2010)

Διάλεξη με θέμα «Η βενετοκρατούμενη Σητεία – Αρχειακή έρευνα για την ιστορία της πόλης» έδωσε η Γραμματέας Επικοινωνίας του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας Βαρσοβίας, Μαρία Μονδέλου, στις 23 Φεβρουαρίου στο Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας.
Πρόκειται για την δεύτερη διάλεξη που πραγματοποιείται ύστερα από πρόσκληση του Ινστιτούτου Διεπιστημονικών Σπουδών (Institute of Interdisciplinary Studies) “Artes Liberales” του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, με πρωτοβουλία της καθηγήτριας Malgorzata Borowska, διευθύντριας του Τμήματος Νεοελληνικής Φιλολογίας.
Την διάλεξη παρακολούθησαν οι φοιτητές του Β΄ έτους της Νεοελληνικής Φιλολογίας, στο πλαίσιο του μαθήματος «Κρητικά αριστουργήματα της περιόδου της Αναγέννησης».
Παρουσιάστηκαν, αρχικά, τα κυριότερα χαρακτηριστικά της βενετικής κυριαρχίας στη Σητεία (πόλη και ύπαιθρος), κυρίως κατά την ύστερη περίοδο της Βενετοκρατίας (16^ος και 17^ος αι.), και αναλύθηκαν ορισμένοι από τους θεσμούς που εισήγαγε η Βενετία στην πόλη (διοικητική οργάνωση, εκκλησιαστικοί θεσμοί, δικαιοσύνη). Έγινε αναφορά, μεταξύ άλλων, στην κοινωνική διαστρωμάτωση της πόλης και της υπαίθρου, τις κοινωνικές σχέσεις, τα χαρακτηριστικά της οικονομίας, τη μορφή της πόλης και τον τρόπο ζωής των κατοίκων. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στον καταγόμενο από την Σητεία Βιτσέντζο Κορνάρο, ποιητή του Ερωτόκριτου, έργο το οποίο αποτελεί αντικείμενο σπουδών των φοιτητών του Β΄ έτους.
Οι φοιτητές ενημερώθηκαν για τον τρόπο αναζήτησης ανέκδοτου αρχειακού υλικού σε Αρχεία και Βιβλιοθήκες της Ιταλίας, όπως το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας, το Αρχείο του Βατικανού και η Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας. Επισημάνθηκαν τα κυριότερα χαρακτηριστικά των πηγών (επίσημες πηγές, συμβολαιογραφικό αρχείο), καθώς και μερικά συμπεράσματα από τη μελέτη του υλικού, τα οποία παρουσιάζονται στην υπό εκπόνηση διδακτορική διατριβή της ομιλήτριας.
Τέλος, παρουσιάστηκαν στους φοιτητές αντίγραφα ανέκδοτων χειρογράφων της εποχής, τα οποία αναγνώστηκαν, με παράλληλη εξήγηση βασικών κανόνων  παλαιογραφίας. 

Professor Borowska, Maria Mondelou and the students

Lecture “The Venetian Dominion in Sitia (Crete) – Research on the history of the town” (University of Warsaw, 23/2/2010) 

A lecture about “The Venetian  Dominion in Sitia (Crete) – Research on the history of the town” was hold by the Press Attachè of the Embassy of Greece in Warsaw, Maria Mondelou, on the 23rd February at the University of Warsaw.
It was the second lecture that took place, after the one on the 8^th of December 2009, following an invitation by the Institute of Interdisciplinary Studies “Artes Liberales” of the University of Warsaw and the director at the Department of Modern Greek Philology, Malgorzata Borowska.
The lecture was attended by the students of the 4^th semester in Modern Greek Philology, that includes lessons on the subject “Cretan masterpieces of the Renaissance”.
Main aspects of the Venetian dominion in the territory of Sitia (town and villages), particularly during the late period of the Venetian dominion (16^th and 17^th centuries), as well as some of the institutions that Venice introduced in Sitia (administration, ecclesiastical institutions, justice etc.) were analysed. The social stratification in the town and the villages, the social relations, the characteristics of the economy, the form of the town and the way of life of the inhabitants were, also, described. A partiticular mention was made for Vitsentzos Kornaros, born in Sitia, famous for his poem “Erotokritos”, which is included in the studies of the Polish students.
The students were informed about the research of unpublished sources of archives, that was effected by the lecturer in Archives and Libraries in Italy, such as the National Archive of Venice, the Vatican Archives and the “Marciana”  Library of Venice. Main characteristics of the sources (official documents and notarial archives) were highlighted, as well as some of the results of the study, which are presented in the PhD of the lecturer.
Finally, copies of unedited documents of the 16^th century were presented and read to the students.

Wykład na temat Sitii pod panowaniem weneckim, wygłoszony na Uniwersytecie Warszawskim (23/2/2010)

Wykład pod tytułem „Sitia, pod panowaniem weneckim – badanie archiwalne na temat historii miasta” został wygłoszony przez Marię Mondelou, Attaché Prasowego Ambasady Grecji w dniu 23 lutego na Uniwersytecie Warszawskim.
Był to już drugi wykład wygłoszony pod otrzymaniu zaproszenia przez Instytut Studiów Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” z inicjatywy profesor dr hab. Małgorzaty Borowskiej, Kierownika Wydziału Filologii Nowogreckiej. 
Wykład został wysłuchany przez studentów II roku filologii nowogreckiej w ramach zajęć „Kreteńskie arcydzieła okresu Odroczenia”.

Ζακλίν ντε Ρομιγύ “Μαθήματα ελληνικών”

Χωρίς όραση, η 96χρονη γαλλίδα ελληνίστρια Ζακλίν ντε Ρομιγύ εξακολουθεί να γράφει για την επικαιρότητα των αρχαίων ελληνικών, δίνοντάς μας σύντομα μαθήματα γλώσσας.
Σε μια εποχή έντονων ανακατατάξεων η 96χρονη Ζακλίν ντε Ρομιγύ εξακολουθεί να είναι η πιο ζωηρή υπέρμαχος μιας υπόθεσης φαινομενικά χαμένης: της διατήρησης των ελληνικών γραμμάτων στα ευρωπαϊκά σχολεία. Η συγκυρία είναι δύσκολη. Πρώτον, τίθεται το ερώτημα πόσες πιθανότητες έχει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας να επιζήσει στον καιρό της «ψηφιακής επανάστασης» και της διάδοσης του Διαδικτύου. Και σαν να μην έφτανε αυτό, εδώ και μισό αιώνα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες πλήττει τις κλασικές σπουδές μια ιδιαιτέρως σοβαρή και επικίνδυνη κρίση. Εκδηλώθηκε αντίδραση στην ιδέα ότι τα αρχαία έργα ήταν ανέκαθεν ανώτερα. Υποστηρίχτηκε η άποψη ότι έχουμε «κατακλυστεί από τα ελληνικά!». Δημιουργήθηκαν έριδες που θα μπορούσαν να συνοψιστούν στον τίτλο «Διαμάχη ανάμεσα στους Αρχαίους και στους Σύγχρονους». Σε αυτόν τον αγώνα η μεγάλη κυρία των ελληνικών γραμμάτων προχωρεί για άλλη μία φορά ένα βήμα μπροστά από την εποχή της. Προβλέπει ότι η κρίση θα είναι σύντομη. Και προκειμένου να μην τρέφει κανείς καμία αμφιβολία ως προς αυτό, αφήνει μία ακόμη παρακαταθήκη στους επιγόνους της με το βιβλίοΜαθήματα ελληνικών(γαλλικός τίτλος:Ρetites lecons sur le grec ancien, δηλαδή Σύντομα μαθήματα αρχαίων ελληνικών ), το οποίο έγραψε το 2008 αμέσως μετά τοΡourquoi la Grece? (Γιατί η Ελλάδα;). Αυτή τη φορά απλώς χρειάστηκε τη συνεργασία της πρώην μαθήτριάς της, επίσης ελληνίστριας, Μονίκ Τρεντέ.
 Η συγγραφέας μάς θυμίζει ότι η εν λόγω διαμάχη δεν είχε τη δύναμη να ανακόψει τη διάδοση των ελληνικών, τα οποία συνέχισαν να διδάσκονται όλο και πιο έντονα όχι μόνο στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στον Νέο Κόσμο, ενώ ακόμη πολλά έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας αντλούν την έμπνευσή τους από την Ελλάδα. Η Ελλάδα, ο μύθοι της, οι ήρωές της εξακολουθούν να είναι «στη μόδα»… Και αυτό δεν είναι διόλου παράξενο. Με βάση τη σύντομη ιστορική αναδρομή της ντε Ρομιγύ σε αυτό το βιβλίο, στο σημείο που μπορεί να νομίσει κανείς ότι όλα τελειώνουν για την ελληνική γλώσσα, εκεί ακριβώς όλα αρχίζουν. «Συνέβη αυτό όταν το Βυζάντιο, τη μόνη ελπίδα που είχε απομείνει για να διατηρηθεί ζωντανή η ελληνική γλώσσα, έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Αντί να πεθάνει η ελληνική γλώσσα μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, ήταν ακριβώς τότε που πολλοί Ελληνες της Κωνσταντινούπολης μετανάστευσαν στην Ευρώπη, εκδηλώθηκαν κάποιες προσπάθειες αναβίωσης των ελληνικών στη Φλωρεντία, άρχισε ο Ερασμος στο Ρότερνταμ να προτρέπει ολόκληρη την Ευρώπη να μάθει ελληνικά, ήρθε και η ανακάλυψη της τυπογραφίας το 1440 και συνέβαλε καθοριστικά όχι μόνο στη διάδοση των γραμμάτων και στην κυκλοφορία των γλωσσών, αλλά και στην εξάπλωση της διδασκαλίας των ελληνικών (…). Και αν νιώθουμε ότι μπαίνουμε σε έναν νέο Μεσαίωνα, αν οι μελετητές των αρχαίων γλωσσών, που αρχίζουν να σπανίζουν πλέον στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, θυμίζουν αναπόφευκτα τους αντιγραφείς του 13ου αιώνα που με τον ζήλο τους κρατούσαν άσβεστη τη φλόγα στα κελιά των μοναστηριών, μπορούμε τουλάχιστον να ελπίζουμε, καθώς όλα οδεύουν πιο γρήγορα σήμερα από ό,τι στο παρελθόν, ότι η κρίση θα είναι σύντομη και θα παρέλθει γρήγορα».
Η Ζακλίν ντε Ρομιγί μοιάζει να έχει υπόψη της την πολύ σύγχρονη φαινομενολογία των προβλέψεων όταν αποφαίνεται στα Μαθήματα ελληνικών: «Οπως και να ΄χει- και για να παραμείνουμε στην εκπληκτική ιστορία μιας εξελικτικής πορείας που μας οδηγεί από τον 15ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 21ο- το σίγουρο είναι πως σαστίζει κανείς μπροστά στη δύναμη με την οποία διαδόθηκε η ελληνική γλώσσα μέσα από τόσες κρίσεις και αναγεννήσεις». Υπάρχει μια σιωπηρή υπόσχεση σε μια διαδικασία φυσιολογικής ανάπτυξης, την οποία εγγυάται η φύση. Πώς εξηγείται όμως το συγκεκριμένο φαινόμενο; Ο πρώτος λόγος που συνέβαλε καταλυτικά στην εξάπλωση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ανά τους αιώνες ήταν η άρρηκτη σχέση η οποία συνέδεσε τη γλώσσα με τη θαυμαστή ακτινοβολία των έργων που γράφηκαν σε αυτήν. Πέρα από το ότι η Ελλάδα επινόησε διαδοχικά όλα σχεδόν τα λογοτεχνικά είδη, σχεδόν όλους τους μύθους και μεγάλο αριθμό σπουδαίων φιλοσοφικών δογμάτων, η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί μόνο μέσο πρόσβασης στα ίδια τα κείμενα. Είναι εξίσου αλήθεια ότι το ποιόν της ελληνικής γλώσσας διαμόρφωσε το ποιόν των έργων. 
Οπως επιχειρεί να δείξει η συγγραφέας σε αυτό το ύστατο εγχειρίδιο ελληνικών με πλήθος παραδειγμάτων, τα λογοτεχνικά έργα επιβλήθηκαν μέσα στους αιώνες ακολουθώντας μια συνεχή ροή από επινοήσεις που επέτρεπαν στη γλώσσα να ανανεώνεται, προσδίδοντάς της μια αίσθηση γλωσσικής έκφρασης η οποία συνδυάζει ακρίβεια και ομορφιά. Εκπλήσσεται κανείς από την ικανότητα της γλώσσας αυτής να εκφράζει τόσες ποιητικές και φιλοσοφικές ανακαλύψεις, σημειώνει η Ρομιγύ. Το πυκνό αισχύλειο ύφος συνοδεύεται από υποβλητικές παρομοιώσεις και επινοήσεις λέξεων σπάνιας τόλμης: «αργυραμοιβός σωμάτων» ήταν ο θεός του πολέμου Αρης, σαν μικροτραπεζίτης που αντάλλασσε τους νεκρούς όπως ανταλλάσσουμε νομίσματα. Η ευρηματικότητα συνεχίζεται όταν αποκαλεί την ωραία Ελένη «πολυλάνωρ», δηλαδή γυναίκα με πολλούς άντρες, ενώ για το όνομά της σχολιάζει ότι Ελένη σημαίνει «ελένας» (από το ελείν και ναυς), «αυτή που ρημάζει τα καράβια» (Καραβοπνίχτρα). Μάλιστα, η ευφάνταστη υβριστική έκφραση του Αριστοφάνη «κρουνοχυτρολήραιον ει»- λέξη που κατασκεύασε ο ποιητής από τον κρουνό (πηγή), τον χύτρο (τσουκάλι) και το ληρέω (μωρολογώ), για να πει «είσαι ανόητος πολυλογάς»- έχει επιβιώσει, κάτι που πιθανότατα γνώριζε η Ρομιγύ αλλά όχι οι αναγνώστες της, παραλλαγμένη ως τις μέρες μας: «είσαι κρασοκανάτας». ΄
Τα πράγματα σοβαρεύουν όταν έχουμε τη δημιουργία λέξεων ή παραγώγων που επιτρέπουν ακριβέστερη νοηματοδότηση σε ιδέες και νοήματα. «Σήμερα είμαστε σε θέση να αποτιμήσουμε το μέγεθος της αθηναϊκής ευρηματικότητας η οποία, ακριβώς στο κατώφλι του 5ου αιώνα π.Χ., δημιούργησε εντελώς συνειδητά τη λέξη «δημοκρατία». Ο όρος επινοήθηκε ταυτόχρονα με το πολιτικό σύστημα που περιέγραφε και που ίδρυσαν τότε οι Αθηναίοι» γράφει η Ρομιγύ. Την ίδια εποχή γίνεται η διάκριση μεταξύ «ηγεμονίας» και «αυτοκρατορίας», δημοκρατίας και δημαγωγίας, ταξινομούνται οι διάφορες μορφές συγκρότησης μιας πολιτείας. «Ολα αυτά εγγράφονται στον 5ο αιώνα, στον αιώνα της αθηναϊκής ακτινοβολίας, αλλά εγγράφονται πλέον και στις οριστικές κατακτήσεις του πνεύματος και της γλώσσας». Η επινόηση λέξεων και ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου πήγαιναν μαζί με την εκλέπτυνση της πολιτικής ανάλυσης. Και παρ΄ όλο που η ελληνική θεωρείται σήμερα νεκρή γλώσσα, μια πλειάδα λέξεων που κατασκευάζονται στη Δύση για να προσδιορίσουν νέες πραγματικότητες είναι ελληνικές- το τηλέφωνο, ο φιλοτελισμός, η ψυχανάλυση. Ακόμη και το όνομα Ευρώπη είναι ελληνικό. Ανήκει στην πριγκίπισσα που ερωτεύεται ο Δίας όταν τη βλέπει να παίζει με τις φίλες της στην παραλία της Σιδώνας. «Είτε μιλάμε για γλώσσα είτε για λογοτεχνία ή για τέχνη, η ελληνική κληρονομιά δεν είναι απλώς μια κληρονομιά κοινή σε όλους τους λαούς της Ευρώπης» καταλήγει η Ρομιγύ. «Είναι ο αρχικός πυρήνας, η “μαγιά” θα λέγαμε της Ευρώπης». Και ακόμη παραπέρα: με τρόπο σταθερό και επίμονο, μέσα από την αρχαία τραγωδία ή την πολιτική επιστήμη, τη μυθολογία ή την ιστορία, το ελληνικό πνεύμα επικεντρώθηκε στην «ανθρώπινη κατάσταση» και όχι στις ιδιαιτερότητες του «ιδιωτεύοντος» ανθρώπου.
«Είναι σίγουρο ότι οι Ελληνες και βίαιοι ήταν, και πολέμους, ακόμα και εμφύλιους, έκαναν. Αυτά είναι τα γεγονότα. Αλλά, όμως, υπάρχουν και τα κείμενα. Κι αυτά εκφράζουν ομόθυμα την άποψη ότι είναι φοβερό να ζει κανείς μέσα στη βία, ότι πρέπει να την ελαττώσουν και να τη σταματήσουν. Ολα τα αρχαία ελληνικά κείμενα που μας έχουν παραδοθεί καταδικάζουν τον πόλεμο με τέτοια δύναμη που παραμένουν μέχρι σήμερα πρότυπα» είπε η αδιαφιλονίκητη μεγάλη κυρία των ελληνικών σπουδών σε παλαιότερη συνέντευξή της στο περιοδικό «Le Ρoint». Για αυτόν τον λόγο έμαθε ελληνικά ο Λουκιανός από τα Σαμόσατα της Συρίας τον 2ο αιώνα μ.Χ., και έγινε τόσο διάσημος συγγραφέας που ενέπνευσε τον Ερασμο στο Ρότερνταμ, τον 15ο αιώνα, ο οποίος βοηθάει τώρα με τη σειρά του τους νεαρούς απογόνους των Γαλατών χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα του να ανακαλύψουν την ελληνική γλώσσα. Κατά τη Ζακλίν ντε Ρομιγύ, η κρίση της εποχής μας αφορά ουσιαστικά στην πραγματικότητα την οργάνωση της εκπαίδευσης διότι, κατά γενική ομολογία, τα ελληνικά απολαμβάνουν την εύνοια των περισσοτέρων μας.
Εκδόσεις Ωκεανίδα
(Πηγή: Το Βήμα)