“Ιφιγένεια”, η ευριπίδεια τραγωδία από τον πολωνό σκηνοθέτη Στανιέφσκι στην Αθήνα

Ιφιγένεια, ανοιχτή σε ερμηνείες

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Ο Πολωνός δάσκαλος-σκηνοθέτης Βλοτζιμιέρζ  Στανιέφσκι και η φημισμένη ομάδα του Γκαρτζενίτσε έρχονται στην Αθήνα με μια «Ιφιγένεια» της κρίσης.

Η παράσταση αποτελεί έμπρακτη εφαρμογή του «οικολογικού θεάτρου», που εισηγήθηκε ο Πολωνός Βλοτζιμιέρζ Στανιέφκσι από το 1977. Καθ’ οδόν προς την Ελλάδα μάς απέστειλε μαχητικό χαιρετισμό: «Μην αφήσετε τους Τρώες να εκδικηθούν για τη νίκη σας». Δεν μας εξήγησε όμως τον τρόπο.
Η «Ιφιγένεια εν Τ…», τίτλος ανοιχτός, τον οποίο θέλει να επεξεργαστούν οι θεατές του και μια παράσταση αποτέλεσμα της 15χρονης ενασχόλησής του με το αρχαίο ευριπίδειο δράμα, παρουσιάστηκε στις 17 και 18 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης».
Το μεγάλο δέλεαρ δεν είναι ότι θα ξαναδούμε ακόμη μία Ιφιγένεια από Πολωνούς. Άλλωστε η γλώσσα της δεν είναι αποκλειστικά τα πολωνικά. Αλλά και τα αγγλικά και τα αρχαία ελληνικά.
Η παράσταση αποτελεί την έμπρακτη «εφαρμογή» του περίφημου «οικολογικού θεάτρου», που, όπως υπερηφανεύεται ο αυθάδης μαθητής του Γκροτόφσκι, εισηγήθηκε πρώτος και μόνος ήδη απ’ το ’77, «πολύ προτού εμφανιστεί η μόδα της οικολογίας, επιστέγασμα της οποίας ήταν και το Νόμπελ στον Αλ Γκορ».
(Ελευθεροτυπία, 17/10/2011)

Advertisement

Farewell to Filmmaker Michael Cacoyannis

Internationally acclaimed film director, screenwriter and producer Michael Cacoyannis died yesterday, at 89.
The director of the award-winning films Zorba the Greek and Stella, Michael Cacoyannis was nominated five times for an Academy Award (Oscar), receiving the Best Director, Best Adapted Screenplay and Best Film nominations for Zorba the Greek and two nominations in the Foreign Language Film category for Electra and Iphigenia.
Most of his work is rooted in classical texts, particularly those of the Greek tragedian Euripides.
A pioneer of post-war Greek cinema and director of international hits, Cacoyannis refused a career in Hollywood, opting for ‘quality’ theater. In 2003, he founded the Michael Cacoyannis Foundation for the study and support of the film and theater arts.
You Tube: Awarded films: Stella (1954) with English subtitles & Zorba the Greek (1964) & The girl in black (1956) [VIDEO
(GREEK NEWS AGENDA)

Εκδηλώσεις “Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών” (Βαρσοβία, 20-27/9/2010)- Συμμετοχή Γραφείου Τύπου Βαρσοβίας

Οι φετινές εκδηλώσεις της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών 2010» πραγματοποιήθηκαν στη Βαρσοβία από τις 20 έως τις 27 Σεπτεμβρίου.
Το Γραφείο Τύπου, για μία ακόμη χρονιά, συμμετείχε στη διοργάνωση των εκδηλώσεων προβολής των ευρωπαϊκών γλωσσών, εκδηλώσεις που στοχεύουν στην ενημέρωση του πολωνικού κοινού για τον γλωσσικό και πολιτιστικό πλούτο των χωρών της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών θεσπίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2001.
Διοργανωτές των εκδηλώσεων ήταν δεκατρείς χώρες, μέλη του EUNIC Cluster Βαρσοβίας (European Union National Institutes for Culture): Ελλάδα (Γραφείο Τύπου Ελληνικής Πρεσβείας), Εσθονία (Πρεσβεία Εσθονίας), Ιρλανδία (Πρεσβεία Ιρλανδίας), Μεγ. Βρετανία (British Council), Βέλγιο (Πρεσβεία Βελγίου), Δανία (Πολιτιστικό Ινστιτούτο Δανίας), Γερμανία (Goethe-Institut), Πορτογαλία (Ινστιτούτο Camoes), Γαλλία (Γαλλικό Ινστιτούτο), Ιταλία (Ιταλικό Ινστιτούτο), Αυστρία (Αυστριακό Ινστιτούτο), Ρουμανία (Ρουμανικό Ινστιτούτο), Ρωσία (Ρωσικό Κέντρο Επιστήμης και Πολιτισμού).
Στη διοργάνωση συμμετείχαν, επίσης, το EUNIC Cluster Βαρσοβίας, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Πολωνία, το πολωνικό Ίδρυμα για την Ανάπτυξη του Εκπαιδευτικού Συστήματος, το Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας, το Εκπαιδευτικό Τμήμα του Δήμου Βαρσοβίας, το Κρατικό Εθνογραφικό Μουσείο στη Βαρσοβία, η Δημόσια Βιβλιοθήκη της συνοικίας Praga (Δήμος Βαρσοβίας), το πολωνικό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Εκπαίδευσης, η πολωνική Κρατική Επιτροπή για την Πιστοποίηση της Επάρκειας της Πολωνικής ως Ξένης Γλώσσας. Οι εκδηλώσεις τελούσαν υπό την αιγίδα του πολωνικού Υπουργείου Εθνικής Παιδείας, του πολωνικού Υπουργείου Επιστήμης και Ανώτερης Εκπαίδευσης, της Δημάρχου Βαρσοβίας και της Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Βαρσοβίας.
Η απήχηση των εκδηλώσεων τις προηγούμενες χρονιές οδήγησε τους διοργανωτές στην απόφαση για την φετινή διοργάνωση πολυήμερων εκδηλώσεων, με ποικίλο περιεχόμενο.  
Το πλήρες πρόγραμμα, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, ημερίδα, μαθήματα γλωσσών, σεμινάρια, φεστιβάλ ταινιών, street game, κ.ά., μπορεί να αναζητηθεί στην ηλεκτρονική σελίδα των εκδηλώσεων www.edj.waw.pl

Przemek Kordos, Maria Mondelou, Pantelis Gianoulis at the Greek stand

Η ελληνική συμμετοχή στις εκδηλώσεις, η οποία περιελάμβανε μεταξύ άλλων φεστιβάλ ταινιών, μάθημα ελληνικής γλώσσας, σεμινάριο για το ζεϊμπέκικο, ελληνικό περίπτερο κ.ά., διοργανώθηκε από τη Γραμματέα Επικοινωνίας, Μαρία Μονδέλου.
Αναλυτικότερα, η ελληνική συμμετοχή είχε ως εξής:

“Λεωφορείον ο Πόθος” σε σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι στην Αθήνα

Τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι τον γνωρίσαμε το 2008 όταν πήρε στη Θεσσαλονίκη το βραβείο «Νέες Θεατρικές Πραγματικότητες» (στη 2η διοργάνωση των Ευρωπαϊκών Βραβείων Θεάτρου) και παρουσίασε το «Καθαροί πια» της Σάρα Κέιν.
Ακολούθησε λίγους μήνες μετά η, ενταγμένη στο Φεστιβάλ Αθηνών, παράστασή του με το «Krum» του Χ. Λεβίν. Ξέραμε όμως ήδη ότι η Ευρώπη κατατάσσει τον Πολωνό σκηνοθέτη στις ισχυρές, ελπιδοφόρες και πρωτοποριακές δυνάμεις του θέατρου της.
Οσο τον περιμένουμε ξανά φέτος τον Ιούλιο (2-5) στην «Πειραιώς 260», με την πολυσυζητημένη εκδοχή του για το «Λεωφορείον ο Πόθος» του Τ. Ουίλιαμς, με Μπλανς την Ιζαμπέλ Ιπέρ, επιβεβαιώνουμε μέσω του γαλλικού Τύπου και τη «δίδυμη» ιδιότητα ενός διακεκριμένου σκηνοθέτη του λυρικού θέατρου.
Στο Theatre de la Monnaie των Βρυξελλών παρουσιάζεται μέχρι τις 30 του μηνός ο «Μάκβεθ» του Βέρντι, σε δική του σκηνοθεσία, με τον Αμερικανό βαρύτονο Σκοτ Χέντριξ να αναμετράται για πρώτη φορά με τον ρόλο του σεξπιρικού ήρωα, Λαίδη Μάκβεθ τη Γεωργιανή σοπράνο Ιάνο Ταμάρ σε εναλλάξ διανομή με την Αμερικανοολλανδέζα Λίζα Ούμπεν και αρχιμουσικό τον Πολ Ντανιέλ. Και στην παρισινή Οπερα μόλις ολοκλήρωσε τον κύκλο της η, επίσης δικής του σκηνοθεσίας, όπερα του Βάγκνερ «Πάρσιφαλ».
Είναι τα πιο πρόσφατα λυρικά εγχειρήματα του 48χρονου σκηνοθέτη που καταμετρά πολλές συνεργασίες με την Οπερα της Βαρσοβίας («Ντον Κάρλος» του Βέρντι, «Ο Αδαής κι ο τρελός» του Πολωνού συνθέτη Πάουελ Μικιέτιν, «Βασιλιάς Ιμπί» του Πεντερέτσκι, «Βόιτσεκ» του Μπεργκ), με την Οπερα των Παρισίων («Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Γκλουκ, «Υπόθεση Μακρόπουλος» του Γιάνατσεκ και «Πάρσιφαλ» του Βάγκνερ), με τη Staatsoper του Μονάχου («Ευγένιος Ονιέγκιν» του Τσαϊκόφσκι) και με το Τεάτρο Ρεάλ της Μαδρίτης («Υπόθεση Μακρόπουλος»). Αλλά και στο Monnaie έχει προηγηθεί η εμβληματική του σκηνοθεσία για τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι το 2008, όταν ήδη οι προτάσεις του για τα έργα του Γκλουκ και του Τσαϊκόφσκι στο Παρίσι και το Μόναχο είχαν συμβάλει ώστε στη φήμη του σπουδαίου θεατρικού σκηνοθέτη να προστεθεί κι αυτή ενός από τους πιο καίριους κι ενδιαφέροντες σκηνοθέτες του λυρικού θεάτρου.
Η ρηξικέλευθη γραφή του Βαρλικόφσκι είναι ευδιάκριτη κι εδώ. Το ίδιο και οι αναγνωρίσιμες «εμμονές» του, όπως τουλάχιστον φαίνεται κι από το δημοσίευμα της «Monde» για τον «Μάκβεθ». «Στις Βρυξέλλες, ο Βαρλικόφσκι», διαβεβαιώνει η εφημερίδα, «συνεχίζει να καλλιεργεί με χαρά ό,τι του καταλογίζουν: αφθονία εικόνων κινηματογραφημένων με αμεσότητα και κινηματογραφικών αναφορών που προβάλλονται σε βιντεο-οθόνες στο βάθος της σκηνής. Τραβεστί. Ημίγυμνοι ηθοποιοί. Αντισυμβατικά για την εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία κοστούμια με στοιχεία αρτ ντεκό. Λαβαμπό, ένα φετίχ του Πολωνού…». Σ’ ένα λαβαμπό, που παραπέμπει σε ένα είδος βωμού, πλένει τα αιματοβαμμένα χέρια του ο Μάκβεθ.
Κι άλλες καινοτομίες επιφυλάσσει η ματιά του Πολωνού. Το δάσος στο οποίο ο Μάκβεθ συναντά τις μάγισσες γίνεται ένα ψυχρό νοσοκομείο με τοίχους καλυμμένους από τεράστιες οθόνες. Αναλόγως συμβολικές είναι η έναρξη και η λήξη της παράστασης. Προτού ακόμα να σηκωθεί η αυλαία κάποιος ακούγεται να διαβάζει την πραγματική επιστολή που είχε στείλει στη γυναίκα του ένας στρατιώτης στο Βιετνάμ. Η ίδια επιστολή ξανακούγεται στη διάρκεια της όπερας, όσο τα έγχορδα παίζουν σαν ξεκούρδιστα, λίγο προτού η Λαίδη Μάκβεθ πει την πρώτη της λέξη.
Αντίστοιχα η τελευταία πράξη, χαρακτηριστική «του Βαρλικόφσκι, ποιητή της τέχνης των ωραίων διαφυγών», κατά τη «Μοντ», εκτελείται από δύο ωραίους νέους ημίγυμνους άνδρες που χορεύουν σφιχταγκαλιασμένοι μέχρι να πνιγούν από ασφυξία κάτω από ένα πλαστικό κάλυμμα.
Η «Monde» δεν κρύβει ούτε την αμηχανία ούτε το ενδιαφέρον της για τη «σπείρα της έξοχης τρέλας» του Βαρλικόφσκι. Μακάρι λοιπόν να δούμε κι εμαείς προσεχώς στο Φεστιβάλ κι αυτή τη σκηνοθετική του πλευρά.
(Ελευθεροτυπία, 16/6/2010)