Συνέντευξη πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου στο πολωνικό περιοδικό “Polityka” (13/4/2011)

To εβδομαδιαίο πολιτικο-κοινωνικό περιοδικό Polityka, με τίτλο «Οι θηρευτές και τα θύματα», δημοσιεύει συνέντευξη που παραχώρησε στον δημοσιογράφο Jacek Żakowski ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στη Βαρσοβία στις 7 Απριλίου.
Υπότιτλος της συνέντευξης: «Ο έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου (μιλάει) για την κρίση, τα αδύναμα κράτη και τις παντοδύναμες οικονομικές αγορές, καθώς και την Πολωνική Προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Jacek Żakowski: Σας καλωσορίζω στη χώρα.
Γιώργος Παπανδρέου: Πάντοτε θυμάμαι τις πολωνικές μου ρίζες.
Είναι ευχάριστο.
Σήμερα με τον Bronisław Komorowski (= τον Πρόεδρο της Πολωνικής Δημοκρατίας) ανακαλύψαμε ότι είμαστε στενοί συγγενείς. Οι γιαγιάδες μας κατάγονταν από την οικογένεια των Mineyko.
Και έτσι φανερώθηκε μια άγνωστη έως τώρα ευρωπαϊκή δυναστεία.
Η δυναστεία των Mineyko.
Στην Πολωνία η οικογένεια είναι εξίσου σημαντική όπως και στην Ελλάδα. Μάλλον αναρωτιέστε τι θα έλεγε ο παππούς σας, ο Γεώργιος, τρεις φορές πρωθυπουργός, δημιουργός του Ελληνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, και ο πατέρας σας ο Ανδρέας, δύο φορές πρωθυπουργός, δημιουργός του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ, σε σας, τον Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και πρωθυπουργό, βλέποντας πως μειώνετε τις κοινωνικές παροχές και αντιμετωπίζετε τις μαζικές εργατικές διαμαρτυρίες;
Μάλλον θα έλεγαν πάνω-κάτω αυτό που λέω στον εαυτό μου: «Πρέπει να σώσεις αυτή τη χώρα!»
Από το βάρος του υπερβολικών κοινωνικών παροχών;
Οι κοινωνικές δαπάνες δεν αποτελούν την κύρια πηγή των προβλημάτων.
Αλλά τι;
Η κακή διαχείριση.
Στην πολιτική ή τον επιχειρηματικό κόσμο;
Στην πολιτική. Διότι η Ελλάδα δεν είναι μια φτωχή χώρα. Ήταν, όμως, πολύ αναποτελεσματικά διακυβερνώμενη. Η προηγούμενη κυβέρνηση σε πεντέμισι έτη διπλασίασε το ελληνικό δημόσιο χρέος. Και στην διάρκεια καλών οικονομικών ετών. Η παγκόσμια κρίση είχε σε αυτό το μερίδιό της. Όμως αποκάλυψε κυρίως προβλήματα: τις πελατειακές σχέσεις, την έλλειψη διαφάνειας, τις εξυπηρετήσεις προς τις μεγάλες επιχειρήσεις, την διαφθορά, την φοροδιαφυγή από την πλευρά των προνομιούχων. Αυτά όλα δημιούργησαν ένα πολιτικό κλίμα ανομίας. Αυτό θα πρέπει να εξυγιανθεί. Πρώτα από όλα, όμως, θα πρέπει να σώσουμε την Ελλάδα από την πτώχευση.
Πως;
Πρώτον, λαμβάνοντας υπ`όψιν ότι δεν μπορεί όλο το βάρος να μεταφέρεται στους πιο αδύναμους. Εάν αναμένεται να λειτουργήσει η χώρα, θα πρέπει να είναι δίκαιη. Υπάρχει, όμως, και η παγκόσμια διάσταση. Το διεθνές σύστημα διευκολύνει την λειτουργία των φορολογικών παραδείσων και την φοροδιαφυγή.
Πιστεύετε ότι είναι ένα σύμπτωμα της κρίσης της παγκοσμιοποίησης;
Εν μέρει. Ως κρίση της δημοκρατικής εξουσίας σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Κοιτάξτε προσεκτικά τις πηγές της αμερικανικής οικονομικής κρίσης το 2008. Πως σημειώθηκε; Από τη μία πλευρά, ο οικονομικός τομέας αυξανόταν για χρόνια, γινόταν ολοένα και ισχυρότερος και σταδιακά απορυθμιζόταν, ακόμη και απαρατήρητος. Μέχρις ότου άρχισε να δημιουργεί τοξικές οικονομικές αξίες. 
Μπορούσε να τα δημιουργεί διότι ήταν ανεξέλεγκτος. Και δεν ελεγχόταν διότι ήταν ιδιαίτερα ισχυρός, ώστε οι ασκούντες lobby να ελέγχουν τις δημοκρατικές Αρχές. Οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο η συγκεντρωμένη οικονομική εξουσία αναγκάζει την πολιτική εξουσία να δημιουργεί ευνοϊκές γι` αυτήν κανόνες. Τα μεγάλα κεφάλαια ρέουν στην ισχυρή διεθνή οικονομική τάξη. Η συγκέντρωση του κεφαλαίου από την ολιγομελή τάξη είναι τεράστια. Αυτό δημιουργεί άγνωστα μέχρι πρότινος προβλήματα.
Ποια;
Μια μεμονωμένη χώρα σήμερα δυσκολεύεται πολύ να φορολογήσει αποτελεσματικά μια μεγάλη επιχείρηση, διότι τα χρήματα μπορούν να διαφύγουν γρήγορα στο εξωτερικό. Τα κράτη χάνουν έσοδα. Οι εταιρείες κερδίζουν, δεν καταβάλλουν όμως φόρους.
Πιστεύετε ότι το κράτος έχει χάσει ήδη αυτό το παιχνίδι με το διεθνές κεφάλαιο;
Ακόμη (λειτουργεί) ανεπαρκώς. Πρέπει να δημιουργήσουμε διεθνείς ρυθμίσεις.
Είναι ακόμη ρεαλιστικό αυτό;
Στην Ευρώπη συζητάμε για τη δημιουργία ενός φόρου στις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές. Ο οικονομικός παράγοντας πληρώνει πολύ μικρούς φόρους σε σύγκριση με τις επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας. Ένας φόρος της τάξης του 0,5% στις συναλλαγές θα έδινε στην Ευρώπη ένα εισόδημα της τάξης των 200 δις. ευρώ. Κανένα μεμονωμένο κράτος δεν είναι σε θέση να εισάγει έναν τέτοιο φόρο. Μπορούμε, όμως, να το κάνουμε από κοινού. Είναι μια από τις ενδεχόμενες απαντήσεις, ως συνέπεια της παγκοσμιοποίησης που είναι η αφαίρεση της οικονομίας από την εξουσία του εθνικού κράτους.
Η οικονομία που βρέθηκε εκτός εξουσίας των κρατών είναι ελαφρώς ρυθμιζόμενη και χαμηλά φορολογημένη. Δημιουργεί αποτελεσματικά πλούτο, αλλά τον αναδιανέμει πολύ άνισα. Μακροπρόθεσμα δεν μπορεί να λειτουργεί έτσι. Δημιουργούμε αρκετό πλούτο για να εξαλείψουμε την φτώχεια και τον αναλφαβητισμό, αλλά δεν ξέρουμε να τον χρησιμοποιήσουμε κατάλληλα. Διότι η πολιτική εξουσία εξακολουθεί να είναι κλειστή σε εθνική κλίμακα, ενώ η οικονομία λειτουργεί σε παγκόσμια κλίμακα.
Είναι μια κρίση πολιτικής εξουσίας;
Οι πολίτες βλέπουν αυτή την κατάσταση και αναμένουν ότι οι πολιτικοί θα την αντιμετωπίσουν, ενώ οι πολιτικοί είναι αδύναμοι. Ενεργούν σε μια ιδιαίτερα μικρή κλίμακα. Γι` αυτό είναι τόσο σημαντικός ο ρόλος της Ευρώπης. Διότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αλλάξει αυτή την κατάσταση, εάν αποφάσιζε να δημιουργήσει μια διεθνή τάξη, που ευνοεί μια πιο δίκαια κατανομή του πλούτου. Έχουμε τη γνώση, την τεχνολογία, το κεφάλαιο που επιτρέπει να αποφύγουμε έναν κόσμο, όπου υπάρχει περισσότερη βία, φονταμενταλισμοί, εξτρεμισμοί, διενέξεις. Είμαι σοσιαλιστής, αλλά το λέω σε όλους όσους συνομιλώ και όλοι συμφωνούν.
Λέτε για τον εαυτό σας: είμαι σοσιαλιστής;
Διότι είμαι.
Γνωρίζω ότι εάν κάποιος αναφέρει για εσας “αυτός είναι σοσιαλιστής”, στα μάτια πολλών ανθρώπων η δύναμη των επιχειρημάτων σας θα μειωθεί κατά το ήμισυ.
Εδώ κάνουμε λόγο για αξίες. Τι χρειαζόμαστε; Περισσότερη δημοκρατία, συμμετοχή, ισότητα, κοινωνική συνοχή και παύση του πολέμου των ανθρώπων κατά του περιβάλλοντος. Είμαι σοσιαλιστής, αλλά δεν συνδέομαι με κανένα σοσιαλιστικό δόγμα. Δεν πιστεύω ότι η αγορά θα λύσει όλα τα προβλήματα. Αλλά δεν πιστεύω και ότι το κράτος μπορεί να τα λύσει όλα. Το κράτος και η αγορά μπορούν να εξυπηρετούν τους ανθρώπους, εάν λειτουργούν από κοινού. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι τα κράτη κυριαρχήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις δυνάμεις της αγοράς. Από εκεί [πηγάζουν] τα προβλήματα της Ελλάδας.
Η πλειοψηφία των πολιτικών και των σχολιαστών θα συμφωνούσε μαζί σας ότι η κρίση μάς έκανε να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη για κάποια νέα τάξη. Πέρασαν, όμως, δύο χρόνια από τότε που ξέσπασε η κρίση και ελάχιστα καταφέραμε να κάνουμε.
Πιστεύετε ότι χρειαζόμαστε μια νέα κρίση, ώστε να αλλάξει κάτι ή αυτές οι αλλαγές απαιτούν χρόνο και οδεύουν προς την σωστή κατεύθυνση;
Μάλλον και το ένα και το άλλο. Η κρίση του 2008 ήταν μια “καμπάνα συναγερμού” που υπενθυμίζει ότι στην οικονομία χρειαζόμαστε περισσότερη διαφάνεια, έλεγχο, αξιοπιστία. Οι πρώτες αντιδράσεις ήταν σωστές. Οι κυβερνήσεις τόνωναν την οικονομία και έκαναν ότι μπορούσαν ώστε η ύφεση να μην είναι ιδιαίτερα βαθιά. Αυτό έφερε αποτέλεσμα. Και δημιούργησαν την εντύπωση ότι η κρίση έχει παρέλθει.
Και δεν έχει (παρέλθει);
Ίσως προς στιγμήν. Εάν δεν δημιουργήσουμε νέα, υπερεθνικά πρότυπα ενέργειας και επιτήρησης, θα βυθιστούμε σε μια νέα κρίση. Διότι οι πηγές της παρούσας κρίσης στην πλειοψηφία τους δεν εξαφανίστηκαν. Οι κυβερνήσεις περιόρισαν μόνο τις συνέπειες της. Και μάλιστα με γιγαντιαίο αντίτιμο.
Όταν συνομιλείτε με τον πρωθυπουργό Tusk, τον Πρόεδρο Obama, τον πρωθυπουργό Zapatero ή την καγκελάριο Merkel, πώς δέχονται αυτές τις απόψεις;
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι είμαστε κυρίως ηγέτες των χωρών μας. Ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για το κράτος του. Κυρίως αυτό μας απασχολεί. Αλλά οι ηγέτες των μικρών χωρών, και τώρα ήδη και των μεσαίων, όπως η Πολωνία, συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν μόνοι τους. Το θέμα είναι ότι μερικές από τις ισχυρότερες χώρες ελπίζουν ακόμη ότι θα τα καταφέρουν. Αν και ο Πρόεδρος Obama κατανοεί την ανάγκη νέων παγκόσμιων λύσεων.

Advertisement

Stability programme on “the right track”

The team of experts from the so-called “troika” (European Commission, the International Monetary Fund and the European Central Bank), after completing their monitoring of the progress of the stability programme, said that the latter is “on track on all of the dimensions.”
 The government is ahead of the deficit reduction target set in the plan for this year and tax hikes are boosting revenues, according to the team.
The government is also making progress on more long-term economic reforms, which can help its future finances, they added.
Meanwhile, Prime Minister George Papandreou, who attended the European Union Summit in Brussels yesterday, underlined that “his government is determined to go ahead with important and difficult reforms,” in order to put the country on the right path for achieving its goals. 
(GREEK NEWS AGENDA)

PM Papandreou interview on BBC

(GREEK NEWS AGENDA) “Greece is not looking for an EU bailout but for political support from its European counterparts” said Prime Minister George Papandreou in an interview yesterday on BBC One, on the sidelines of his visit to London.
“Give us the time, give us the support – and I’m not talking about financial but political support – in order to show you that what we’re saying is being implemented and we are credible again,” stressed Papandreou, emphasizing on the fact that Greece needs to borrow at the same rate as other countries.
Meanwhile, speaking to “Der Spiegel,” Papandreou expressed confidence that Greece can achieve its target to reduce its budget deficit by implementing serious economic reforms.
BBC News: Greece ‘not looking for bailout,’ Papandreou tells BBC  

PM George Papandreou at the World Economic Forum

(GREEK NEWS AGENDA) Speaking as part of a panel – that also included Spanish Prime Minister Jose Luis Zapatero and European Central Bank President Jean-Claude Trichet – at the annual World Economic Forum taking place in Davos, Switzerland (January 27 -31), Prime Minister George Papandreou said that Greece would not leave the euro area and would use the discipline of membership to slash its budget deficit and make long-delayed structural economic reforms. “The answer is very simple. We went [to the market] for borrowing two days ago and we were five times oversubscribed. We’re not looking for money from anywhere else…” said Papandreou. He outlined an ambitious goal to reduce the deficit by four points this year and bring it below 3% by 2012, through measures taken as part of Greece’s Stability and Growth Programme (SGP).  The premier held a meeting with EU Economic and Monetary Affairs Commissioner Joaquin Almunia yesterday, and the discussion focused on Greece’s SGP in light of the report that the European Commission will be submitting on February 3, on Greece.  European Commission President Jose Manuel Barroso – speaking in Brussels on Thursday – stressed the need for the greater coordination of economic policies in the EU, emphasising that economic policies are not only a national issue, but European as well. Referring to Greece specifically, he expressed the conviction that the Greek government must be supported in its effort to fulfil its commitments in the framework of the SGP.  See world reports – BBC.co.uk: Davos 2010: Greece denies a bail-out is needed; Reuters.com: Greece says being targeted as euro zone “weak link”