“Ιφιγένεια”, η ευριπίδεια τραγωδία από τον πολωνό σκηνοθέτη Στανιέφσκι στην Αθήνα

Ιφιγένεια, ανοιχτή σε ερμηνείες

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Ο Πολωνός δάσκαλος-σκηνοθέτης Βλοτζιμιέρζ  Στανιέφσκι και η φημισμένη ομάδα του Γκαρτζενίτσε έρχονται στην Αθήνα με μια «Ιφιγένεια» της κρίσης.

Η παράσταση αποτελεί έμπρακτη εφαρμογή του «οικολογικού θεάτρου», που εισηγήθηκε ο Πολωνός Βλοτζιμιέρζ Στανιέφκσι από το 1977. Καθ’ οδόν προς την Ελλάδα μάς απέστειλε μαχητικό χαιρετισμό: «Μην αφήσετε τους Τρώες να εκδικηθούν για τη νίκη σας». Δεν μας εξήγησε όμως τον τρόπο.
Η «Ιφιγένεια εν Τ…», τίτλος ανοιχτός, τον οποίο θέλει να επεξεργαστούν οι θεατές του και μια παράσταση αποτέλεσμα της 15χρονης ενασχόλησής του με το αρχαίο ευριπίδειο δράμα, παρουσιάστηκε στις 17 και 18 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης».
Το μεγάλο δέλεαρ δεν είναι ότι θα ξαναδούμε ακόμη μία Ιφιγένεια από Πολωνούς. Άλλωστε η γλώσσα της δεν είναι αποκλειστικά τα πολωνικά. Αλλά και τα αγγλικά και τα αρχαία ελληνικά.
Η παράσταση αποτελεί την έμπρακτη «εφαρμογή» του περίφημου «οικολογικού θεάτρου», που, όπως υπερηφανεύεται ο αυθάδης μαθητής του Γκροτόφσκι, εισηγήθηκε πρώτος και μόνος ήδη απ’ το ’77, «πολύ προτού εμφανιστεί η μόδα της οικολογίας, επιστέγασμα της οποίας ήταν και το Νόμπελ στον Αλ Γκορ».
(Ελευθεροτυπία, 17/10/2011)

Advertisement

“Ακτινοβολία. Ιστορία της Μαρίας Σκλοντόφσκα-Κιουρί” στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

To έργο αφηγείται την ιστορία της Maria Skłodowska Curie μέσα από τον διάλογο ανάμεσα σε δυο χαρακτήρες: την Μαρία και την μικρότερή της κόρη την Εύα. Στο έργο εισάγονται και άλλα πρόσωπα μέσα από μια σειρά μονολόγων της ηρωίδας και από φωτογραφίες που προβάλλονται στο φόντο. Στην προβολή παρουσιάζεται επίσης και το πανόραμα των βουνών που περιβάλλουν την δράση: η ταράτσα του σανατόριου στο Sancellemoz, στις γαλλικές Άλπεις το 1934, όταν η Μαρία Κιουρί πήγε για να θεραπευτεί από μια μυστηριώδη ασθένεια. Εκεί, την προσέχει η κόρη της, Εύα, που κατά την διάρκεια της διαμονής τους, παίρνει συνέντευξη από την μητέρα της, προκειμένου να γράψει ένα βιβλίο για αυτήν. Η Μαρία ξαναθυμάται τις σπουδές της, τις προσπάθειες και τους κόπους της , τα πειράματα και τις ανακαλύψεις, καθώς επίσης και τον έρωτά της με τον Pierre Curie και τον Paul Langevin και την φιλία της με τον Albert Einstein. Η ασθένειά της αποδεικνύεται  ότι  είναι αποτέλεσμα υπερέκθεσης  στην ακτινοβολία. Πεθαίνει, ενώ ονειρεύεται την επιστροφή στην Πολωνία. Στο τέλος του έργου μαθαίνουμε για την απόλυτη αναγνώριση και τις τιμές  που δέχεται η Maria Skłodowska Curie μετά θάνατον: η κηδεία της πραγματοποιήθηκε με όλες τις τιμές και το σώμα της εναποτέθηκε στο Πάνθεον του Παρισιού. 
Η παράσταση είναι μια παραγωγή του «Teatr Polski» από το Τορόντο του Καναδά. Οι ηθοποιοί Μαρία Νοβοτάρσκα και Αγκάτα Πολιτόφσκα προέρχονται από το φημισμένο θέατρο «Σλοβάτσκι» της Κρακοβίας.
 Η πρεμιέρα της «Ακτινοβολίας» έγινε το 2006 και έκτοτε το έργο έχει παιχτεί σε πολλές χώρες αποσπώντας πολύ θετικές κριτικές. Πρόκειται για μια παράσταση  με ζωντανό χαρακτήρα, έντονη συναισθηματική δράση και εξαιρετική εκπαιδευτική αξία για τους νεώτερους θεατές.
Η παράσταση παρουσιάζεται στα πολωνικά με ελληνικούς υπέρτιτλους.
Συντελεστές της παράστασης
Συγγραφέας:  Καζίμιεζ Μπράουν
Σκηνοθεσία: Καζίμιεζ Μπράουν
Σκηνικά: Ιωάννα  Ντομπρόφσκα
Φωτισμός/ Video: Κρυστόφ Σάιντακ, Τόμεκ Λις, Ρόμπερτ Σοκολόφσκι, Αντρέι Στέφαν
Μουσική:  Γιέζι Μπόσκι
Παίζουν:  Μαρία Νοβοτάρσκα,  Αγκάτα Πολιτόφσκα
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, 24/5/2011

“Λεωφορείον ο Πόθος” σε σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι στην Αθήνα

Τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι τον γνωρίσαμε το 2008 όταν πήρε στη Θεσσαλονίκη το βραβείο «Νέες Θεατρικές Πραγματικότητες» (στη 2η διοργάνωση των Ευρωπαϊκών Βραβείων Θεάτρου) και παρουσίασε το «Καθαροί πια» της Σάρα Κέιν.
Ακολούθησε λίγους μήνες μετά η, ενταγμένη στο Φεστιβάλ Αθηνών, παράστασή του με το «Krum» του Χ. Λεβίν. Ξέραμε όμως ήδη ότι η Ευρώπη κατατάσσει τον Πολωνό σκηνοθέτη στις ισχυρές, ελπιδοφόρες και πρωτοποριακές δυνάμεις του θέατρου της.
Οσο τον περιμένουμε ξανά φέτος τον Ιούλιο (2-5) στην «Πειραιώς 260», με την πολυσυζητημένη εκδοχή του για το «Λεωφορείον ο Πόθος» του Τ. Ουίλιαμς, με Μπλανς την Ιζαμπέλ Ιπέρ, επιβεβαιώνουμε μέσω του γαλλικού Τύπου και τη «δίδυμη» ιδιότητα ενός διακεκριμένου σκηνοθέτη του λυρικού θέατρου.
Στο Theatre de la Monnaie των Βρυξελλών παρουσιάζεται μέχρι τις 30 του μηνός ο «Μάκβεθ» του Βέρντι, σε δική του σκηνοθεσία, με τον Αμερικανό βαρύτονο Σκοτ Χέντριξ να αναμετράται για πρώτη φορά με τον ρόλο του σεξπιρικού ήρωα, Λαίδη Μάκβεθ τη Γεωργιανή σοπράνο Ιάνο Ταμάρ σε εναλλάξ διανομή με την Αμερικανοολλανδέζα Λίζα Ούμπεν και αρχιμουσικό τον Πολ Ντανιέλ. Και στην παρισινή Οπερα μόλις ολοκλήρωσε τον κύκλο της η, επίσης δικής του σκηνοθεσίας, όπερα του Βάγκνερ «Πάρσιφαλ».
Είναι τα πιο πρόσφατα λυρικά εγχειρήματα του 48χρονου σκηνοθέτη που καταμετρά πολλές συνεργασίες με την Οπερα της Βαρσοβίας («Ντον Κάρλος» του Βέρντι, «Ο Αδαής κι ο τρελός» του Πολωνού συνθέτη Πάουελ Μικιέτιν, «Βασιλιάς Ιμπί» του Πεντερέτσκι, «Βόιτσεκ» του Μπεργκ), με την Οπερα των Παρισίων («Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Γκλουκ, «Υπόθεση Μακρόπουλος» του Γιάνατσεκ και «Πάρσιφαλ» του Βάγκνερ), με τη Staatsoper του Μονάχου («Ευγένιος Ονιέγκιν» του Τσαϊκόφσκι) και με το Τεάτρο Ρεάλ της Μαδρίτης («Υπόθεση Μακρόπουλος»). Αλλά και στο Monnaie έχει προηγηθεί η εμβληματική του σκηνοθεσία για τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι το 2008, όταν ήδη οι προτάσεις του για τα έργα του Γκλουκ και του Τσαϊκόφσκι στο Παρίσι και το Μόναχο είχαν συμβάλει ώστε στη φήμη του σπουδαίου θεατρικού σκηνοθέτη να προστεθεί κι αυτή ενός από τους πιο καίριους κι ενδιαφέροντες σκηνοθέτες του λυρικού θεάτρου.
Η ρηξικέλευθη γραφή του Βαρλικόφσκι είναι ευδιάκριτη κι εδώ. Το ίδιο και οι αναγνωρίσιμες «εμμονές» του, όπως τουλάχιστον φαίνεται κι από το δημοσίευμα της «Monde» για τον «Μάκβεθ». «Στις Βρυξέλλες, ο Βαρλικόφσκι», διαβεβαιώνει η εφημερίδα, «συνεχίζει να καλλιεργεί με χαρά ό,τι του καταλογίζουν: αφθονία εικόνων κινηματογραφημένων με αμεσότητα και κινηματογραφικών αναφορών που προβάλλονται σε βιντεο-οθόνες στο βάθος της σκηνής. Τραβεστί. Ημίγυμνοι ηθοποιοί. Αντισυμβατικά για την εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία κοστούμια με στοιχεία αρτ ντεκό. Λαβαμπό, ένα φετίχ του Πολωνού…». Σ’ ένα λαβαμπό, που παραπέμπει σε ένα είδος βωμού, πλένει τα αιματοβαμμένα χέρια του ο Μάκβεθ.
Κι άλλες καινοτομίες επιφυλάσσει η ματιά του Πολωνού. Το δάσος στο οποίο ο Μάκβεθ συναντά τις μάγισσες γίνεται ένα ψυχρό νοσοκομείο με τοίχους καλυμμένους από τεράστιες οθόνες. Αναλόγως συμβολικές είναι η έναρξη και η λήξη της παράστασης. Προτού ακόμα να σηκωθεί η αυλαία κάποιος ακούγεται να διαβάζει την πραγματική επιστολή που είχε στείλει στη γυναίκα του ένας στρατιώτης στο Βιετνάμ. Η ίδια επιστολή ξανακούγεται στη διάρκεια της όπερας, όσο τα έγχορδα παίζουν σαν ξεκούρδιστα, λίγο προτού η Λαίδη Μάκβεθ πει την πρώτη της λέξη.
Αντίστοιχα η τελευταία πράξη, χαρακτηριστική «του Βαρλικόφσκι, ποιητή της τέχνης των ωραίων διαφυγών», κατά τη «Μοντ», εκτελείται από δύο ωραίους νέους ημίγυμνους άνδρες που χορεύουν σφιχταγκαλιασμένοι μέχρι να πνιγούν από ασφυξία κάτω από ένα πλαστικό κάλυμμα.
Η «Monde» δεν κρύβει ούτε την αμηχανία ούτε το ενδιαφέρον της για τη «σπείρα της έξοχης τρέλας» του Βαρλικόφσκι. Μακάρι λοιπόν να δούμε κι εμαείς προσεχώς στο Φεστιβάλ κι αυτή τη σκηνοθετική του πλευρά.
(Ελευθεροτυπία, 16/6/2010)

Michael Marmarinos`interview at the newspaper “To Vima”

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός ετοιμάζει το νέο θεατρικό έργο του με τίτλο «Αkropolis», κινείται συνεχώς μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης, πιστεύει ότι εθνικό είναι σήμερα το διεθνές και θεωρεί ότι αυτό που χαρακτηρίζει την κοινωνία μας είναι η απουσία προοπτικής.
ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ | Κυριακή 14 Μαρτίου 2010
Τον συνάντησα ανάμεσα σε δύο ταξίδια του στην Πολωνία, όπου ετοιμάζει για το διεθνές φεστιβάλ της Βαρσοβίας μια παράσταση για την «Πλατεία των Παρελάσεων». Είχε προηγηθεί η εξαιρετικά επιτυχημένη παράσταση του «Πεθαίνω σαν χώρα», στο Παρίσι, τον περασμένο Δεκέμβριο. Η Γεωργία αποτελεί τα τελευταία χρόνια σταθερό του προορισμό. Η Ρωσία προσφάτως ενέσκηψε στο πρόγραμμά του ενώ με τη Γερμανία τον συνδέουν συνεργασίες και σχέσεις χρόνων. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός είναι πλέον διεθνής. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, ιδρυτής του θεάτρου Θησείον, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, εμπνευστής του Συστήματος Αθήνα, καθηγητής υποκριτικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης- και ας σπούδασε βιολόγος… Στην Αθήνα ετοιμάζει την καινούργια του παραγωγή, με την οποία θα κάνει πρεμιέρα μετά το Πάσχα: είναι το έργο «Αkropolis», που ανήκει στον πολωνό συγγραφέα Στανισλάβ Βισπιάνσκι- και ανεβαίνει σε μετάφραση από τα πολωνικά του Δημήτρη Χουλιαράκη (…)
– Ποια είναι η σχέση σας με την Πολωνία; «Το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό ήταν στην Πολωνία.Ημουν ακόμη φοιτητής Βιολογίας αλλά είχα αρχίσει να στρέφομαι προς το θέατρο. Η σχέση μου όμως με την πολωνέζικη κουλτούρα βασίζεται κυρίως στον Γκροτόφσκι αλλά και στον Κάντορ. Και ομολογώ ότι για τον Βισπιάνσκι πάλι ο Γκροτόφσκι ευθύνεται. Στο Βρότσλαβ,έδρα του θεάτρου του, ανέβασε στις αρχές του ΄60 το “Αkropolis”- έκτοτε δεν ανέβηκε ποτέ ξανά ολόκληρο στην Πολωνία. Οταν λοιπόν έπεσα πάνω σε ένα πολωνέζικο έργο που λέγεται “Ακρόπολις”, ενθουσιάστηκα. Ενα από τα τέσσερα μέρη του,επιπλέον,έχει τον τίτλο “Τροία”».
– Τι είναι το «Αkropolis»; «“Το κοιμητήριο των λαών η δική μας Ακρόπολη” είχε πει ο Γκροτόφσκι. “Το νεκροταφείο των γενεών” έλεγε ο ίδιος ο συγγραφέας. Τ ο ερώτημα παραμένει: Ποια είναι η Ακρόπολη σήμερα; Ο Γκροτόφσκι εννοούσε το Αουσβιτς. Οσο για το ίδιο το έργο, έχει αφετηρία τον καθεδρικό ναό στην Κρακοβία που λέγεται Βαβέλ και αποτελεί ένα ακραία ιστορικό σημείο. Είχε προηγηθεί ένα φιλόδοξο σχέδιο αναμόρφωσης του ναού από τον Βισπιάνσκι και έναν φίλο του αρχιτέκτονα. Στόχος ήταν να καταστεί η Ακρόπολις του πολωνικού έθνους. Ο Στανισλάβ Βισπιάνσκι (1869-1907) διακρίθηκε ως ζωγράφος, εικαστικός, δραματουργός και ποιητής.
Επηρεασμένος από τους ρομαντικούς έγραψε το “Αkropolis”, το οποίο ολοκλήρωσε το 1904- ήξερε ήδη ότι θα πεθάνει από σύφιλη».
(http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artid=320028&dt=14/03/2010#ixzz0la049HnI)
«Αkropolis» του Στανισλάβ Βισπιάνσκι στο θέατρο Θησείον
Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, τηλ.210 3255.444
Πρεμιέρα 7 Απριλίου

Ο “Χορός θανάτου” του Στρίντμπεργκ σε θέατρο της Αθήνας

 

Ένας αινιγματικός χορός για τρεις από την ομάδα “Υστερόγραφο”
Στις 14 Ιανουαρίου ξεκίνησε παραστάσεις ο «Χορός Θανάτου» του Αυγούστου Στρίντμπεργκ από τη θεατρική ομάδα Υστερόγραφο στο Studio Μαυρομιχαλή.
Ο Έντγκαρ και η Άλις ζουν σε ένα απομονωμένο νησί του Σουηδικού αρχιπελάγους.  Εκείνος είναι λοχαγός, εκείνη ήταν ηθοποιός αλλά τα έχει παρατήσει.  Πλησιάζει η 25η επέτειος των γάμων τους και εκείνοι ασφυκτιούν μέσα στο μικρόκοσμό τους.  Δεν κάνουν παρέα με άλλους ανθρώπους στο νησί, έχουν στείλει τα παιδιά τους στην πόλη για να σπουδάσουν και με κάθε τρόπο πληγώνουν ο ένας τον άλλο, κάτι που δεν εμπεριέχει απαραίτητα κακία, είναι στοιχείο της σχέσης τους.
Η έλευση του Κουρτ, εξαδέλφου της Άλις, στο νησί θα περιπλέξει την κατάσταση.  Ο Κουρτ έχει έρθει να αναλάβει προϊστάμενος του λοιμοκαθαρτηρίου.  Τους τρεις τους, τους δένει ένα κοινό παρελθόν και πιθανότατα διάφορα μυστικά, λιγότερο ή περισσότερο ένοχα. Ο Κουρτ θα ενταχθεί για στο μικρόκοσμο του ζευγαριού.  Οι καταστάσεις θα οδηγήσουν και τους τρεις σε ακραίες επιλογές.  Η αλήθεια και το ψέμα, ο θάνατος και η ζωή, αρχίζουν να μπερδεύονται.  Οι ισορροπίες θα ανατραπούν, ωστόσο λίγα πράγματα θα αλλάξουν. Σημείωμα σκηνοθέτη
Ο Έντγκαρ και η Άλις.  Ένα ζευγάρι σε ένα απομονωμένο νησί, χωρίς φίλους και κοινωνικές επαφές.  Μοιάζουν να αλληλοσπαράσσονται μέρα-νύχτα.
Ο Κουρτ. Ο ξάδελφος, και αργότερα –ή μήπως και παλαιότερα;– ο εραστής της Άλις.  Μοιάζει άλλοτε για θύμα τους και άλλοτε για εισβολέας στη ζωή τους.
Διαβάζοντας το έργο του Στρίντμπεργκ η αίσθηση που είχα είναι ότι ο συγγραφέας δε θέλει λύσεις.  Αν τις ήθελε θα τις έδινε.
Ένας χορός για τρεις, αινιγματικός, σε μια παράσταση που επίσης δε θέλει να λύσει τα αινίγματα, αλλά να τα προβάλλει.  Η προσπάθειά μας ήταν να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους ο συγγραφέας προβάλλει αυτά ακριβώς τα αινίγματα και να τους αναδείξουμε.
Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Σκηνοθεσία: Γιώργος Γιανναράκος
Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Πέρδικα
Μουσική: Κώστας Μαντζώρος
Χορογραφία: Στέλλα Κρούσκα
Φωτισμοί-φωτογραφίες: Αντώνης Συμεωνάκης
Βοηθός σκηνοθέτη: Στέφανος Μονδέλος
Παίζουν οι ηθοποιοί:  Κωνσταντίνος Χατζούδης , Αγγελική Λεμονή,  Σπύρος Ζουπάνος
(Πηγή: ElCulture.gr)

Η “Όπερα της Πεντάρας” σε σκηνοθεσία Robert Wilson στην Αθήνα

 Tο θέατρο Παλλάς υποδέχτηκε χθες την «Όπερα της Πεντάρας», το σπουδαιότερο έργο των Berthold Brecht και Kurt Weil σε σκηνοθεσία Robert Wilson.
Ο παγκοσμίως αναγνωρισμένος σκηνοθέτης και πρωτοστάτης του πειραματικού θεάτρου, Robert Wilson, δημιουργεί μία παράσταση άψογα σχεδιασμένων σκηνών σε κινηματογραφική ατμόσφαιρα. 
Η πολυπρόσωπη αυτή παραγωγή των 80 ατόμων, από την ομάδα Berliner Ensemble, του ιστορικού θεάτρου της Γερμανίας και δημιούργημα του ιδίου του Brecht, αποτελεί ένα  θεατρικό γεγονός. Η παράσταση ανέβηκε αρχικά το Σεπτέμβριο του 2007 στο «Theater am Schiffbauerdamm» και έχει λάβει διθυραμβικές κριτικές από τον διεθνή τύπο. Οι Art – Deco φωτισμοί, κομμάτι του δυναμικού οράματος του Robert Wilson και η  ομάδα Berliner Ensemble, μας χαρίζουν μία νέα οπτική της «Όπερας της Πεντάρας».
Οι χαρακτήρες του έργου βιώνουν μία ιστορία έρωτα και προδοσίας και από το 1928, όταν το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, έχουν καταφέρει να κερδίσουν το παγκόσμιο κοινό σε 18 διαφορετικές γλώσσες. Το έργο αυτό, το οποίο έχει ανέβει 10.000 φορές, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία, αποτελεί αναμφισβήτητα ορόσημο του 20ου αιώνα.
(Πηγή: Elculture.gr)