Συνέντευξη πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου στο πολωνικό περιοδικό “Polityka” (13/4/2011)

To εβδομαδιαίο πολιτικο-κοινωνικό περιοδικό Polityka, με τίτλο «Οι θηρευτές και τα θύματα», δημοσιεύει συνέντευξη που παραχώρησε στον δημοσιογράφο Jacek Żakowski ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στη Βαρσοβία στις 7 Απριλίου.
Υπότιτλος της συνέντευξης: «Ο έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου (μιλάει) για την κρίση, τα αδύναμα κράτη και τις παντοδύναμες οικονομικές αγορές, καθώς και την Πολωνική Προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Jacek Żakowski: Σας καλωσορίζω στη χώρα.
Γιώργος Παπανδρέου: Πάντοτε θυμάμαι τις πολωνικές μου ρίζες.
Είναι ευχάριστο.
Σήμερα με τον Bronisław Komorowski (= τον Πρόεδρο της Πολωνικής Δημοκρατίας) ανακαλύψαμε ότι είμαστε στενοί συγγενείς. Οι γιαγιάδες μας κατάγονταν από την οικογένεια των Mineyko.
Και έτσι φανερώθηκε μια άγνωστη έως τώρα ευρωπαϊκή δυναστεία.
Η δυναστεία των Mineyko.
Στην Πολωνία η οικογένεια είναι εξίσου σημαντική όπως και στην Ελλάδα. Μάλλον αναρωτιέστε τι θα έλεγε ο παππούς σας, ο Γεώργιος, τρεις φορές πρωθυπουργός, δημιουργός του Ελληνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, και ο πατέρας σας ο Ανδρέας, δύο φορές πρωθυπουργός, δημιουργός του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ, σε σας, τον Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και πρωθυπουργό, βλέποντας πως μειώνετε τις κοινωνικές παροχές και αντιμετωπίζετε τις μαζικές εργατικές διαμαρτυρίες;
Μάλλον θα έλεγαν πάνω-κάτω αυτό που λέω στον εαυτό μου: «Πρέπει να σώσεις αυτή τη χώρα!»
Από το βάρος του υπερβολικών κοινωνικών παροχών;
Οι κοινωνικές δαπάνες δεν αποτελούν την κύρια πηγή των προβλημάτων.
Αλλά τι;
Η κακή διαχείριση.
Στην πολιτική ή τον επιχειρηματικό κόσμο;
Στην πολιτική. Διότι η Ελλάδα δεν είναι μια φτωχή χώρα. Ήταν, όμως, πολύ αναποτελεσματικά διακυβερνώμενη. Η προηγούμενη κυβέρνηση σε πεντέμισι έτη διπλασίασε το ελληνικό δημόσιο χρέος. Και στην διάρκεια καλών οικονομικών ετών. Η παγκόσμια κρίση είχε σε αυτό το μερίδιό της. Όμως αποκάλυψε κυρίως προβλήματα: τις πελατειακές σχέσεις, την έλλειψη διαφάνειας, τις εξυπηρετήσεις προς τις μεγάλες επιχειρήσεις, την διαφθορά, την φοροδιαφυγή από την πλευρά των προνομιούχων. Αυτά όλα δημιούργησαν ένα πολιτικό κλίμα ανομίας. Αυτό θα πρέπει να εξυγιανθεί. Πρώτα από όλα, όμως, θα πρέπει να σώσουμε την Ελλάδα από την πτώχευση.
Πως;
Πρώτον, λαμβάνοντας υπ`όψιν ότι δεν μπορεί όλο το βάρος να μεταφέρεται στους πιο αδύναμους. Εάν αναμένεται να λειτουργήσει η χώρα, θα πρέπει να είναι δίκαιη. Υπάρχει, όμως, και η παγκόσμια διάσταση. Το διεθνές σύστημα διευκολύνει την λειτουργία των φορολογικών παραδείσων και την φοροδιαφυγή.
Πιστεύετε ότι είναι ένα σύμπτωμα της κρίσης της παγκοσμιοποίησης;
Εν μέρει. Ως κρίση της δημοκρατικής εξουσίας σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Κοιτάξτε προσεκτικά τις πηγές της αμερικανικής οικονομικής κρίσης το 2008. Πως σημειώθηκε; Από τη μία πλευρά, ο οικονομικός τομέας αυξανόταν για χρόνια, γινόταν ολοένα και ισχυρότερος και σταδιακά απορυθμιζόταν, ακόμη και απαρατήρητος. Μέχρις ότου άρχισε να δημιουργεί τοξικές οικονομικές αξίες. 
Μπορούσε να τα δημιουργεί διότι ήταν ανεξέλεγκτος. Και δεν ελεγχόταν διότι ήταν ιδιαίτερα ισχυρός, ώστε οι ασκούντες lobby να ελέγχουν τις δημοκρατικές Αρχές. Οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο η συγκεντρωμένη οικονομική εξουσία αναγκάζει την πολιτική εξουσία να δημιουργεί ευνοϊκές γι` αυτήν κανόνες. Τα μεγάλα κεφάλαια ρέουν στην ισχυρή διεθνή οικονομική τάξη. Η συγκέντρωση του κεφαλαίου από την ολιγομελή τάξη είναι τεράστια. Αυτό δημιουργεί άγνωστα μέχρι πρότινος προβλήματα.
Ποια;
Μια μεμονωμένη χώρα σήμερα δυσκολεύεται πολύ να φορολογήσει αποτελεσματικά μια μεγάλη επιχείρηση, διότι τα χρήματα μπορούν να διαφύγουν γρήγορα στο εξωτερικό. Τα κράτη χάνουν έσοδα. Οι εταιρείες κερδίζουν, δεν καταβάλλουν όμως φόρους.
Πιστεύετε ότι το κράτος έχει χάσει ήδη αυτό το παιχνίδι με το διεθνές κεφάλαιο;
Ακόμη (λειτουργεί) ανεπαρκώς. Πρέπει να δημιουργήσουμε διεθνείς ρυθμίσεις.
Είναι ακόμη ρεαλιστικό αυτό;
Στην Ευρώπη συζητάμε για τη δημιουργία ενός φόρου στις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές. Ο οικονομικός παράγοντας πληρώνει πολύ μικρούς φόρους σε σύγκριση με τις επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας. Ένας φόρος της τάξης του 0,5% στις συναλλαγές θα έδινε στην Ευρώπη ένα εισόδημα της τάξης των 200 δις. ευρώ. Κανένα μεμονωμένο κράτος δεν είναι σε θέση να εισάγει έναν τέτοιο φόρο. Μπορούμε, όμως, να το κάνουμε από κοινού. Είναι μια από τις ενδεχόμενες απαντήσεις, ως συνέπεια της παγκοσμιοποίησης που είναι η αφαίρεση της οικονομίας από την εξουσία του εθνικού κράτους.
Η οικονομία που βρέθηκε εκτός εξουσίας των κρατών είναι ελαφρώς ρυθμιζόμενη και χαμηλά φορολογημένη. Δημιουργεί αποτελεσματικά πλούτο, αλλά τον αναδιανέμει πολύ άνισα. Μακροπρόθεσμα δεν μπορεί να λειτουργεί έτσι. Δημιουργούμε αρκετό πλούτο για να εξαλείψουμε την φτώχεια και τον αναλφαβητισμό, αλλά δεν ξέρουμε να τον χρησιμοποιήσουμε κατάλληλα. Διότι η πολιτική εξουσία εξακολουθεί να είναι κλειστή σε εθνική κλίμακα, ενώ η οικονομία λειτουργεί σε παγκόσμια κλίμακα.
Είναι μια κρίση πολιτικής εξουσίας;
Οι πολίτες βλέπουν αυτή την κατάσταση και αναμένουν ότι οι πολιτικοί θα την αντιμετωπίσουν, ενώ οι πολιτικοί είναι αδύναμοι. Ενεργούν σε μια ιδιαίτερα μικρή κλίμακα. Γι` αυτό είναι τόσο σημαντικός ο ρόλος της Ευρώπης. Διότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αλλάξει αυτή την κατάσταση, εάν αποφάσιζε να δημιουργήσει μια διεθνή τάξη, που ευνοεί μια πιο δίκαια κατανομή του πλούτου. Έχουμε τη γνώση, την τεχνολογία, το κεφάλαιο που επιτρέπει να αποφύγουμε έναν κόσμο, όπου υπάρχει περισσότερη βία, φονταμενταλισμοί, εξτρεμισμοί, διενέξεις. Είμαι σοσιαλιστής, αλλά το λέω σε όλους όσους συνομιλώ και όλοι συμφωνούν.
Λέτε για τον εαυτό σας: είμαι σοσιαλιστής;
Διότι είμαι.
Γνωρίζω ότι εάν κάποιος αναφέρει για εσας “αυτός είναι σοσιαλιστής”, στα μάτια πολλών ανθρώπων η δύναμη των επιχειρημάτων σας θα μειωθεί κατά το ήμισυ.
Εδώ κάνουμε λόγο για αξίες. Τι χρειαζόμαστε; Περισσότερη δημοκρατία, συμμετοχή, ισότητα, κοινωνική συνοχή και παύση του πολέμου των ανθρώπων κατά του περιβάλλοντος. Είμαι σοσιαλιστής, αλλά δεν συνδέομαι με κανένα σοσιαλιστικό δόγμα. Δεν πιστεύω ότι η αγορά θα λύσει όλα τα προβλήματα. Αλλά δεν πιστεύω και ότι το κράτος μπορεί να τα λύσει όλα. Το κράτος και η αγορά μπορούν να εξυπηρετούν τους ανθρώπους, εάν λειτουργούν από κοινού. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι τα κράτη κυριαρχήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις δυνάμεις της αγοράς. Από εκεί [πηγάζουν] τα προβλήματα της Ελλάδας.
Η πλειοψηφία των πολιτικών και των σχολιαστών θα συμφωνούσε μαζί σας ότι η κρίση μάς έκανε να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη για κάποια νέα τάξη. Πέρασαν, όμως, δύο χρόνια από τότε που ξέσπασε η κρίση και ελάχιστα καταφέραμε να κάνουμε.
Πιστεύετε ότι χρειαζόμαστε μια νέα κρίση, ώστε να αλλάξει κάτι ή αυτές οι αλλαγές απαιτούν χρόνο και οδεύουν προς την σωστή κατεύθυνση;
Μάλλον και το ένα και το άλλο. Η κρίση του 2008 ήταν μια “καμπάνα συναγερμού” που υπενθυμίζει ότι στην οικονομία χρειαζόμαστε περισσότερη διαφάνεια, έλεγχο, αξιοπιστία. Οι πρώτες αντιδράσεις ήταν σωστές. Οι κυβερνήσεις τόνωναν την οικονομία και έκαναν ότι μπορούσαν ώστε η ύφεση να μην είναι ιδιαίτερα βαθιά. Αυτό έφερε αποτέλεσμα. Και δημιούργησαν την εντύπωση ότι η κρίση έχει παρέλθει.
Και δεν έχει (παρέλθει);
Ίσως προς στιγμήν. Εάν δεν δημιουργήσουμε νέα, υπερεθνικά πρότυπα ενέργειας και επιτήρησης, θα βυθιστούμε σε μια νέα κρίση. Διότι οι πηγές της παρούσας κρίσης στην πλειοψηφία τους δεν εξαφανίστηκαν. Οι κυβερνήσεις περιόρισαν μόνο τις συνέπειες της. Και μάλιστα με γιγαντιαίο αντίτιμο.
Όταν συνομιλείτε με τον πρωθυπουργό Tusk, τον Πρόεδρο Obama, τον πρωθυπουργό Zapatero ή την καγκελάριο Merkel, πώς δέχονται αυτές τις απόψεις;
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι είμαστε κυρίως ηγέτες των χωρών μας. Ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για το κράτος του. Κυρίως αυτό μας απασχολεί. Αλλά οι ηγέτες των μικρών χωρών, και τώρα ήδη και των μεσαίων, όπως η Πολωνία, συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν μόνοι τους. Το θέμα είναι ότι μερικές από τις ισχυρότερες χώρες ελπίζουν ακόμη ότι θα τα καταφέρουν. Αν και ο Πρόεδρος Obama κατανοεί την ανάγκη νέων παγκόσμιων λύσεων.

PM George Papandreou Interview at “Politique Internationale”

Few countries have suffered from the global economic crisis as much as Greece. Not only did it feel the full force of the financial earthquake, but it also found itself under attack by international speculators. Today, as the IMF and the European Union prepare to help, the country is licking its wounds and trying to understand how things got so bad. George Papandreou is not the last to ask the question. Elected prime minister in October 2009, the leader of the Pan-Hellenic Socialist Movement (PASOK) is fiercely critical of the previous center-right New Democracy administration, which he believes is guilty of setting up a system of cronyism and of knowingly underestimating the public debt and budget deficit. But the new head of government is an energetic man. In this exclusive interview, he outlines his strategy for resolving his country’s daunting problems. http://www.politiqueinternationale.com/revue/article.php?id_revue=127&id=901&content=synopsis

Government announced austerity plan

PM: “Sacrifices will Bear Fruits”

The government announced yesterday an additional set of measures bound to slash the double-digit public deficit.
Speaking yesterday at a Cabinet meeting, Prime Minister Papandreou said that the emphasis is now shifting to what the European Union will do. 
The new measures aim at bringing into public coffers some €4.8 billion, amount which corresponds to 2% of the country’s GDP.  

Pay Cuts

In particular, the new measures include a 30% pay cut of public sector’s supplements allocated annually, and a 12% across the board cut of public servants’ benefits. Moreover, subsidies to public entities and their social security funds will be reduced by 10%.
Any additional remuneration in the public sector will be trimmed by 50%, and compensation for overtime work will shrink by 30%.

Executive bonuses in the public sector will be abolished and the Public Investment Budget will be curtailed by 5% (€500 million). As of 2011, the ratio for public sector hirings will be one for every five retirees.

Taxation

VAT is expected to rise at all cases by an average 1% to 2% and an extra levy on fuel, cigarettes, liqueur and luxury products will be imposed.
A one-off tax of 1% on personal incomes above €100.000 will also be introduced, together with a 15% rise in taxation of offshore companies’ real estate property.
Kathimerini daily: Further Cuts and Tax Hikes Announced
(GREEK NEWS AGENDA)

EU backs up Greece

(GREEK NEWS AGENDA) The European Union yesterday, in a joint statement by the Heads of State or Government, agreed to take determined and coordinated action to safeguard financial stability in the euro area, and expressed full support for the efforts of the Greek government and their commitment to do whatever is necessary to get the country’s public finances in order.
European commission chief Jose Manuel Barroso said that the statement was intended to end speculation that Greece would require a bailout package, while adding that “the Greek government believe they do not need financial support.”
Addressing a press conference at the end of the informal summit in Brussels and referring to this agreement to assist Greece, Prime Minister George Papandreou said:

“our partners assessed and ascertained our will to change, we convinced them, following our great efforts, and it is necessary for us to continue. We will succeed.”
Greece is aiming to reduce its deficit by 4 % of GDP this year, largely through cuts in public spending and an increase in taxes. However, Papandreou said that he would not hesitate to adopt more measures if it becomes necessary.
Council of the European Union: Agreement to support Greece; Kathimerini daily: EU offers help but no specific money pledge

PM Papandreou meeting with French President Sarkozy

(GREEK NEWS AGENDA) Prime Minister George Papandreou flew to France yesterday, for talks with French President Nicolas Sarkozy – on an array of issues, focused mostly on economic matters – ahead of today’s European Council meeting.
After his meeting with the French president, Papandreou stated that the Greek government is committed to taking all necessary measures to fix Greece’s public finances.
 “We are ready to take any measures in order to cut public deficit to 8.7% of GDP in 2010 from 12.7% in 2009 and to meet the commitments the government has undertaken in its Stability and Growth Programme.”
Besides the pressing deficit and credit crisis burdening Greece, Papandreou said issues dealing with the Balkans, the Cyprus problem, climate change and even Europe’s position on the international stage were discussed.
Kathimerini daily: Premier talks tough but EU may offer help; Youtube.com: Greek prime minister in France for debt talks

Tax and spending policy

PM: Tackling Economic Woes

(GREEK NEWS AGENDA) Prime Minister George Papandreou chaired a Cabinet meeting that discussed the draft tax bill and public-sector incomes policy.
He said that the government’s efforts to tackle the country’s economic problems will focus on three axes: reducing public debt, promoting growth, and accelerating legislative and institutional measures.
Papandreou stressed that the government’s primary duty was to save the economy, striving for fair solutions that would protect the lower and middle classes as much as possible.

FinMin: New Tax Rates

A range of public spending cuts and tax adjustments were presented by the government yesterday, following an announcement last week by the premier that drastic measures would be taken to prevent Greece from defaulting.
Finance Minister George Papaconstantinou unveiled more specific policies, which included plans to cut the salaries of the premier and his ministers, a moratorium on hiring in the public sector this year – excluding however health services –  as well as changes to the tax system, which will now contain more tax brackets and will lead to higher earners paying more.